Wychodząc na potrzeby Polonii Poradnia Psychologiczno -Prawna EWSPA w Brukseli przygotowała odpowiedzi na częste i nurtujące pytana dotyczące zagadnień z zakresu władzy rodzicielskiej i opieki nad dziećmi w Belgii, przybliżenie pewnych pojęć prawnych, które bywają błędnie postrzegane przez społeczeństwo, co może prowadzić do dalszych nieporozumień oraz błędnych przekonań. Każda sytuacja oraz każdy przypadek są inne i powinny być rozpatrywane indywidualnie. Odpowiedzi nie są wyczerpujące i w żadnym wypadku nie zastąpią konsultacji z profesjonalistą.
D’autorité parentale Service Droit des Jeunes avec soutien de la Communité Française
Podczas separacji rodzice muszą osiągnąć porozumienie co do kwestii tego, gdzie i z kim mieszkać będą ich dzieci. Dla przykładu rodzice mogą zadecydować, że dzieci będą mieszkać na zasadzie „hébergement égalitaire”, tj., będą mieszkać częściowo u jednego, a częściowo u drugiego z rodziców (na zasadzie tygodnia, 3 lub 2 dni itp.). Jeżeli nie, będą musieli postanowić u którego z nich dzieci będą mieszkać na stałe, ustalone będzie prawo do relacji osobistych z drugim rodzicem (prawo do wizyt). Rodzice muszą także dojść do porozumienia w sprawie adresu zameldowania dziecka jak i w sprawie kwoty wysokości alimentów.
Porozumienie takie może być zawarte ustnie, jednak w większości przypadków ma ono formę pisemną, zwaną fr. „convention” – dalej zwaną umową. Pismo takie pozwala na odniesienie się do poczynionych w nim ustaleń w przypadku nieporozumień w danym momencie.
Tak długo jak poczynione przez rodziców postanowienia są respektowane, nie mają miejsca jakiekolwiek szczególne trudności. Jednakże, gdy obustronne porozumienie nie jest osiągalne lub gdy rodzice nie przestrzegają wspólnie ustanowionych zasad, potrzeba rozwiązania spornych kwestii przed sądem może okazać się konieczna.
W przypadku separacji, istnieje kilka możliwych scenariuszy.
Dawniej w Belgii kilka różnych sądów rozstrzygało co do kwestii wymienionych powyżej. Dzisiaj właściwość ta przypada sądowi rodzinnemu (fr. „tribunal de la famille”).
W każdej chwili rodzice mogą sporządzić odpowiednią umowę (wspomniane wcześniej fr. „convention” przy pomocy profesjonalisty z dziedziny mediacji. W wypadku braku porozumienia między rodzicami, właściwy sędzia zadecyduje o spornych kwestiach tak, aby było to w najlepszym interesie dzieci.
Mediacja jest procesem prowadzonym przez osobę z zewnątrz (osobę trzecią), mającym na celu znalezienie najlepszych rozwiązań dla sporu, uwzględniając interesy każdej ze stron. Można za jej pośrednictwem sporządzić umowę (fr. „convention”), która zostanie zatwierdzona przez właściwy do tego sąd.
Mediację można rozważyć:
> w celu uniknięcia konfliktu, w momencie, gdy rodzice myślą o separacji.
> w trakcie postępowania sądowego.
> po separacji lub rozwodzie.
• Mediacja sądowa:
Właściwy sędzia wyznacza certyfikowanego mediatora na prośbę stron lub z własnej inicjatywy, jednakże w obu przypadkach potrzebna jest zgoda stron na zatwierdzenie takiego mediatora.
• Mediacja dobrowolna:
Certyfikowany mediator zostaje wybrany przez rodziców bez względu na to, czy ma miejsce jakakolwiek procedura przed sądem.
• Mediacja słowna „wolna”:
Rodzice wybierają mediatora (certyfikowanego lub nie) w dowolnym momencie separacji. Jeżeli mediator nie jest certyfikowany, osiągnięte porozumienie nie będzie mogło stanowić podstawy dla uproszczonej procedury zatwierdzającej przed sądem.
Cdn.
prawnik Małgorzata Wilk
Poradnia Psychologiczno-Prawna EWSPA w Brukseli