XXI wiek otwiera przed nami coraz to nowe możliwości rozwoju osobistego. Stajemy się bardziej przedsiębiorczym i odważnym społeczeństwem. Stawiamy sobie wysoko poprzeczkę a co za tym idzie nie czujemy bojaźni przed zmianami zachodzącymi w naszym życiu również zawodowym. Pomimo ryzyka niejeden z nas decyduje się zrezygnować z etatu aby móc być sobie samemu szefem zakładając własną działalność gospodarczą, co często przynosi nam satysfakcję jak i zadowalające dochody. Co jednak w sytuacji, w której pomimo ogromnych chęci mamy spore obawy przed porażką? W takim przypadku wychodzi nam naprzeciw rozwiązanie w postaci działalności nierejestrowanej.
Chcąc założyć w Polsce działalność gospodarczą musimy zadbać o wpisanie jej do odpowiedniego rejestru. Z perspektywy czy ma być wykonywana samodzielnie czy zaś w ramach spółki cywilnej lub spółek prawa handlowego. Niedokonanie takiego wpisu grozi konsekwencjami prawnymi. Sytuacja ta zmienia się w kwietniu 2018 roku. Przyjrzyjmy się bliżej temu rozwiązaniu sięgając do źródła jakim jest ustawa Prawo przedsiębiorców, która funkcjonuje od 30 kwietnia 2018 roku. Wertując tekst ustawy możemy dowiedzieć się, iż działalność nierejestrowaną charakteryzuje przychód należny (zdefiniowany w art. 5 ust. 6 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców), nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz wykonywana jest przez osobę fizyczną, która nie prowadziła działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy.
Bardzo istotne jest aby nie mylić pojęć działalności gospodarczej z działalnością nierejestrowaną ponieważ ta pierwsza absolutnie nie jest synonimem drugiej. Pomimo, iż obie nakierunkowane są na zysk oraz zorganizowany sposób działania o charakterze ciągłym to rozgranicza je istotny szczegół jakim jest rejestracja oraz obowiązek opłacania składek ZUS w stosunku do tej pierwszej. Działalność nierejestrowana nie wymaga także prowadzenia dokładnej księgowości rachunkowej. Staje się ona przyjazną alternatywą dla drobnych przedsiębiorców. Omawiając jej istotę dosyć często napotykamy hasło „ firma na próbę „ z czego możemy wywnioskować, iż stanowi idealne rozwiązanie dla osób chcących się sprawdzić w roli przedsiębiorcy. Przykładem może być prowadzenie sklepu internetowego.
Z działalności nierejestrowanej wynikają nie tylko same przywileje, nastawmy się również na obowiązki. Ustawodawca traktuje nas jednak bardzo pobłażliwie. Wymagania jakie kierowane są w stosunku do naszej osoby to przykładowo : Prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży, przestrzeganie praw konsumentów, rozliczenie przychodów z działalności nierejestrowej (po odliczeniu kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej, wystawianie faktur lub rachunków na żądanie kupującego. Jesteśmy traktowani na równi z przedsiębiorcą co za tym idzie mamy obowiązek ustosunkować się do prawa reklamacji, zwrotu czy naprawy a także do wynikającego z prawa konsumenta odstąpienia w terminie 14 dni od umowy zawartej na odległość.
Ciekawostką może być fakt, iż oprócz działalności nierejestrowanej istnieją również inne rodzaje działalności nie podlegających obowiązkowi rejestracji w urzędzie. Należą do nich: Produkcja wina przez rolników, prowadzenie działalności agroturystycznej przez rolników a także rolniczy handel detaliczny. Odbywa się to na ściśle określonych przez ustawę zasadach. Przykładowo zwolniony z rejestracji zostaje rolnik wyrabiający mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego lub wynajmujący pokoje, sprzedający posiłki domowe i świadczący w gospodarstwach rolnych inne usługi związane z pobytem turystów.
Należy pamiętać, iż inaczej będzie się sytuacja przedstawiać w stosunku do poszczególnych osób. Mianowicie osoba niepełnoletnia nie jest pozbawiona możliwości wykonywania działalności nierejestrowanej, gdyż taki rodzaj działalności nie jest uzależniony od posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych. Co za tym idzie osoba małoletnia (od 13. do 18. roku życia) ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, czyli nie może we własnym imieniu dokonywać czynności prawnych, które powodują powstanie, zmianę lub ustanie stosunku prawnego. Nie będzie więc mogła samodzielnie zawierać umów ze swoimi kontrahentami na dostawę towarów czy sprzedaż produktów. Oznacza to, że do zaciągania zobowiązań i rozporządzania swoim prawem, potrzebna jej będzie zgoda przedstawiciela ustawowego: rodziców lub kuratora. Osoba niepełnoletnia może dysponować dochodami uzyskanymi z tytułu działalności nierejestrowej bez zgody przedstawiciela ustawowego, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej.
W przypadku osoby bezrobotnej prowadząc działalność nierejestrową nie wykonuje ona działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców- lecz uzyskuje przychody. Jednym z warunków posiadania statusu bezrobotnego jest niewykonywanie innej pracy zarobkowej. W rozumieniu pojęcia „ innej pracy zarobkowej” mamy na myśli “wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o pomocy przy zbiorach w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników albo wykonywanie pracy w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych”. Podsumowując do czasu gdy działalność nierejestrowa oparta jest o umowy, na podstawie których nie świadczy się tak rozumianej pracy zarobkowej, osoba bezrobotna nie traci swojego statusu.
W kwestii rolników sytuacja przedstawia się następująco. Osoby fizyczne będące rolnikami mogą prowadzić działalność nierejestrową, przy czym podlegają dodatkowym ograniczeniom: rolnicy wykonujący rodzaje działalności, do których nie stosuje się ustawy Prawo przedsiębiorców, nie mogą ich wykonywać w ramach działalności nierejestrowej.
Reasumując działalność nierejestrowana jest strzałem w dziesiątkę i nie powinniśmy mieć obaw jeśli chcemy spróbować przygody z biznesem obierając jak najmniejszą możliwość ryzyka. Chcąc spełnić swoje marzenia o własnej działalności lub po prostu badając rynek czy jest dla nas opłacalny. Na start nie musimy posiadać znacznego kapitału, wystarczy dobry pomysł, motywacja i wiara we własne siły.
W razie niepowodzenia nie będziemy też narażeni na poważne konsekwencje. Mamy możliwość sprawdzić się jako raczkujący przedsiębiorca a także gdy już pracujemy na etacie dorobić sobie do budżetu domowego
Katarzyna Ligocka studentka EWSPA Bruksela
BIBLIOGRAFIA :
Akty prawne:
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców Dz.U. 2018 poz. 646
Pozycje zwarte:
Pietrzak A. Prawo Przedsiębiorców -Komentarz, Wydawnictwo Wolters Kluwer, 2019
Lubeńczuk G., Wołoszyn-Cichocka A., Zdyb M. Prawo Przedsiębiorców- Komentarz, Wydawnictwo Beck ,2019
