Młodość – Pochodzenie Napoleona nie dawało żadnych przesłanek, które pozwalałyby przewidzieć jego późniejszą wspaniałą karierę. Napoleon Bonaparte urodził się 15 sierpnia 1769 r. w Ajaccio na niedawno opanowanej przez Francję Korsyce. Był drugim synem Carlo i Marii Letizii Buonaparte. Od kwietnia 1779 r. do października 1784 r. uczęszczał do królewskiego kolegium wojskowego w Brienne-le-Chateau. Odtrącony przez szkolnych kolegów jako prawie cudzoziemiec i prowincjusz, poświęcał cały wolny czas lekturze. Kolegium ukończył na jednym z ostatnich miejsc, zajmując na pięćdziesiąt osiem dopiero czterdzieste drugie miejsce. Zrezygnował z kariery w marynarce wojennej, decydując się na służbę w artylerii. Przeszkolenie artyleryjskie przeszedł w Akademii Wojskowej w Paryżu, 1 września 1785 r. został mianowany podporucznikiem i skierowany do służby w wojskach artyleryjskich. W początkowym okresie swojej służby wojskowej znaczący wpływ na poglądy Napoleona wywarły koncepcje teoretyka wojskowości J. P. du Teila. W 1789 r. Napoleon włączył się także w działalność korsykańskiego ruchu narodowego. W lutym 1791 r. otrzymał przeniesienie do Grenoble i awans na stopień porucznika. W okresie tym nawiązał również kontakty z jakobińskim klubem w Grenoble. 1 kwietnia 1792 r. został mianowany podpułkownikiem oddziału ochotników w Ajaccio. Po nieudanej wyprawie na Sardynię w dniach 21-26 lutego 1793 r. Napoleon popadł w konflikt z przywódcą antyfrancuskiego ruchu narodowego na Korsyce Pasquale Paolim i 10 czerwca 1793 r. opuścił wraz z rodziną Korsykę, udając się do Marsylii. Po wybuchu w lipcu 1793 r. walk na południu Francji Napoleon wstąpił do armii republikańskiej, obejmując stanowisko dowódcy artylerii wojsk generała Jean-Babtiste’a Carteaux. 16 września 1793 r. wojska francuskie rozpoczęły oblężenie zajętego przez Anglików Tulonu. Po trzech miesiącach walk, 19 grudnia, Anglicy zostali w końcu zmuszeni do opuszczenia miasta.
Generał Bonaparte – Za swoje zasługi w walkach o Tulon Napoleon otrzymał awans na stanowisko generała brygady, a w lutym 1794 r. nominację na stanowisko dowódcy artylerii francuskiej Armii Włoch. Jednakże po obaleniu w lipcu 1794 r. rządu Maksymiliana Robespierra, związany wcześniej z jakobinami Napoleon został 6 sierpnia aresztowany. Więzienie opuścił dopiero 14 września 1794 r. Po wyjściu na wolność Napoleon zrezygnował z dowództwa artylerii Armii Zachód i otrzymał przydział do biura topograficznego. Mianowany następnie zastępcą dowódcy Armii Wewnętrznej stłumił 5 października 1795 r. powstanie rojalistów w Paryżu, do którego doszło po uchwaleniu przez Konwent nowej konstytucji. W nagrodę mianowany został przez Dyrektoriat dowódcą Armii Włoch. W marcu 1796 r. Napoleon poślubił wdowę po znanym generale, Józefinę de Beauharnais. Po objęciu dowództwa nad Armią Włoch Napoleon podjął energiczne działania przeciw siłom piemonckim (sardyńskim) i austriackim. W kwietniu 1796 r. pokonał wojska piemonckie pod Ceva i Mondovi. Na mocy zawartego wkrótce potem rozejmu Piemont zmuszony został do zrzeczenia się na rzecz Francji Sabaudii i Nicei.
Po zwycięstwie nad Piemontem Napoleon skierował się przeciw Austriakom. 10 maja pokonał wojska austriackie pod Lodi i 15 maja zajął Mediolan. Do końca czerwca wyparł praktycznie wojska austriackie z Lombardii. Ostatnia austriacka twierdza w Lombardii, Mantua, skapitulowała po długim oblężeniu w lutym 1797 r. Po zdobyciu Mantui Napoleon rozpoczął uderzenie w kierunku samego Wiednia, zmuszając Austrię do zawarcia rozejmu. Ostatecznie 17 października 1797 r. w Campo Formio podpisano traktat pokojowy, kończący wojnę pierwszej koalicji przeciw republikańskiej Francji.
Na zajętych przez siebie obszarach północnych Włoch, Napoleon powołał do życia zależną od Francji Republikę Cisalpińską, bezwzględnie eksploatując na potrzeby polityki francuskiej jej bogactwa. Po powrocie do Francji, wobec trudności z realizacją planu inwazji na Wielką Brytanię, Napoleon wystąpił z projektem wyprawy do Egiptu. Opanowanie Egiptu miało, bowiem Francuzom otworzyć drogę do podboju brytyjskich Indii. 17 maja 1798 r. do Egiptu wyruszyła trzydziestopięciotysięczna Armia francuska. Po drodze Napoleon opanował Maltę i unikając brytyjskiej floty dowodzonej przez Admirała Horatio Nelsona, dotarł do Aleksandrii i Kairu. W Egipcie Napoleon, podkreślając swój szacunek dla tradycji islamskiej, podjął działania zmierzające do usprawnienia funkcjonowania miejscowych władz. 1 sierpnia 1798 r. w zatoce Abu Kir admirał Nelson zniszczył całkowicie flotę francuską, odcinając w ten sposób Napoleonowi drogę odwrotu. Klęska ta nie powstrzymała jednak Napoleona. Na wiadomość o marszu na Egipt armii tureckiej Napoleon zdecydował się na wkroczenie do Syrii. W walkach toczonych od 15 marca do 15 maja 1799 r. wojskom turecko-brytyjskim udało się powstrzymać pod Akką ofensywę francuską. Wobec szerzącej się w armii zarazy Napoleon zdecydował się w czerwcu na odwrót do Kairu. 25 lipca pod Abu Kir pokonał próbujące dokonać inwazji na Egipt wojska turecko-brytyjskie.
– Na wiadomość o niepowodzeniu wojsk francuskich w Europie, 24 sierpnia 1799 r. Napoleon opuścił Egipt . Do Francji dotarł 14 października, a 9 listopada (18 Brumaire’a) dokonał zamachu stanu i obalił rządy Dyrektoriatu.
Po przejęciu dowództwa nad garnizonem paryskim zapewnił sobie stanowisko jednego z trzech konsulów, którzy sprawowali najwyższą władzę wykonawczą.
Uchwalona w grudniu 1799 r. Konstytucja Roku VIII gwarantowała Napoleonowi stanowisko Pierwszego Konsula i dawała mu faktyczne prawo powoływania członków Rady Stanu, urzędników i sędziów. W lutym 1800 r. nową konstytucję wprowadzono w życie.
Sprawując funkcję pierwszego konsula, Napoleon w krótkim czasie skupił w swoich rękach pełnię władzy. Zmęczone latami rewolucyjnego zamętu społeczeństwo francuskie w większości z zadowoleniem przyjęło przejęcie władzy przez popularnego generała. Napoleon z energią przystąpił do przywracania w kraju porządku.
- Zreorganizował i skodyfikował system prawny państwa (kodeks Napoleona).
- W 1801 r. zawarł z papieżem Piusem VII konkordat, przywracający Kościołowi katolickiemu swobodę kultu.
- Podjął jednocześnie działania, mające na celu poprawę sytuacji ekonomicznej kraju.
- Wspierał rozwój przemysłu.
- Usprawnił system szkolnictwa.
- Rozwinął też wielki program inwestycji budowlanych.
- Jednocześnie na arenie międzynarodowej Napoleon kontynuował politykę ekspansji, dążąc do zapewnienia Francji dominującej pozycji w Europie.
14 czerwca 1800 r. pokonał wojska austriackie pod Marengo, zmuszając Austrię do podpisania 9 lutego 1801 r. w Luneville nowego układu pokojowego. 27 marca 1802 r. podpisał także układ pokojowy z Wielką Brytanią. 2 sierpnia 1802 r. na mocy przeprowadzonego plebiscytu Napoleon uzyskał godność dożywotniego Konsula. Napoleon w dalszym ciągu wytrwale dążył do uzyskania przez Francję hegemonii.
Utworzył Republikę Batawską w Holandii i Republikę Helwecką w Szwajcarii. Dokonał też aneksji Piemontu. Jednocześnie na terenie Niemiec podjął w 1803 r. działania mające na celu osłabienie pozycji cesarza. (Postanowił również przywrócić francuską zwierzchność nad Haiti). Zaostrzeniu uległy stosunki handlowe z Wielką Brytanią. W tej sytuacji wojna stała się nieunikniona. Doszło do niej już w maju 1803 r. Napoleon zgromadził potężną armię, liczącą 170 tysięcy żołnierzy i rozpoczął przygotowania do inwazji na Wielką Brytanię.
Cesarstwo – W trakcie przygotowań do inwazji na Wielką Brytanię wykryto przygotowany przez Brytyjczyków spisek na życie Napoleona. Senat zwrócił się wówczas do Napoleona z prośbą o ustanowienie we Francji dziedzicznej monarchii. Pierwszy konsul nie dał się długo prosić i 2 grudnia 1804 r. w obecności papieża Piusa VII koronował się na cesarza Francuzów. Nowy cesarz rozbudował wkrótce wspaniały dwór, a swoim braciom przekazał królewskie trony Neapolu, Holandii, Westfalii i Hiszpanii.
Kolumna Wielka Armia
Na cześć Napoleona I. Założenie obozu przez Napoleona Bonaparte (1769-1821)de Boulogne w 1798 roku w tym naturalnym porcie, skąd widzimy Anglię, którą chciał najechać. Przed wyjazdem wojsk do Austerlitz *,wkrótce uformuje legendarną Grande Armée. Na pamiątkę i honorowane Marshal Soult proponuje wzniesienie kolumny :cesarz wyraża zgodę a miasto Boulogne oddaje ziemię, żołnierze oferują część ich salda na sfinansowanie budowy. Pierwszy kamień położono 9 listopada 1804 r. Ale praca zaczyna się dopiero 1809. Następnie wstrzymana w 1811 roku z powodów budżetowych. pomnik został ukończony za panowania Louis-Philippe (1830-1848),
. Po ostrzale w czasie II wojny światowej, zostaje uszkodzony posąg następnie zastąpiony, a kolumna zostaje przywrócona.
Legia Honorowa Honor dla osobistych zasług. W okresie rewolucji rozkazy i odznaczenia Ancien Régime są zniesione. Bardzo szybko podczas wojen rewolucyjnych nastąpiła potrzeba nagradzania za zasługi żołnierzy.
Napoleon I postanawia wynagrodzić odwagę – zasługa obywatelska. Tworzy w tym celu nowy zakon, Legia Honorowa i wyróżnienie- Gwiazda Legii Honorowej.
Zakon przeprowadza zbiórki, tworzy hospicja niedołężnych i starszych, szkoły dla sierot.
Pierwsze wręczenie Gwiazd odbywa się latem 1804 r., na placu w Les Invalides 15 lipca, a następnie w obozie w Boulogne * 16 sierpnia, gdzie odznacza 2000 żołnierzy i 13 cywilów. Spektakl jest imponujący: 100 000 mężczyzn, w tym 80 000 żołnierzy zgromadzonych na trybunach tego naturalnego amfiteatru na morzu.
Napoleon I, Wybrał to miejsce już dawno aby przygotować swoją flotę do inwazji na Bretanie, dzisiejsza Anglia .
Nagroda ta przyczyniła się do spójności Imperium.
Wpływ Napoleona na współczesny świat
Przyniósł liberalne reformy na wielu terytoriach, które podbił i kontrolował, takich jak Niderlandy, Szwajcaria i duże części współczesnych Włoch i Niemiec.
Wdrożył fundamentalną politykę liberalną we Francji i całej Europie Zachodniej.
Kodeks Napoleona wpłynął na systemy prawne ponad 70 krajów na całym świecie. Brytyjski historyk Andrew Roberts stwierdza: „Idee leżące u podstaw naszego współczesnego świata – merytokracja, równość wobec prawa, prawa własności, tolerancja religijna, nowoczesna świecka edukacja, zdrowe finanse i tak dalej – były wspierane, konsolidowane, skodyfikowane i geograficznie rozszerzone przez Napoleona. Do nich dodał racjonalną i skuteczną administrację lokalną, koniec wiejskiego bandytyzmu, popieranie nauki i sztuki, zniesienie feudalizmu i największą kodyfikację praw od upadku Cesarstwa Rzymskiego.
Źródło: monuments-nationaux.fr
Małgorzata Wilk
