Poszukiwanie pracy za granicą dla wielu ludzi wiąże się z możliwością podniesienia dotychczasowego standardu życia ze względu przede wszystkim na oferowane wyższe zarobki, ale i nie tylko. Na pracę za granicą decydują się również ci, którzy chcą zdobyć nowe kompetencje zawodowe albo po prostu zasmakować życia w innej kulturze. Decydując się na zarobek poza granicami własnego kraju, warto dowiedzieć się w pierwszej kolejności o tym, czy trzeba uzyskać specjalne uprawnienia, które na to zezwalają.
Czy wymagane jest pozwolenie na pracę za granicą?
Swoboda zarówno wyjazdu, jak i podjęcia pracy w innych państwie UE to prawo przysługujące wszystkim obywatelom UE. Obywatel UE, a więc każda osoba ciesząca się przynależnością do jednego z państw członkowskich, może zatem pracować bez zezwolenia na pracę – w ramach umowy o pracę, a także na własny rachunek – w dowolnym kraju UE.
Niewątpliwie wejście przez Polskę 1 maja 2004 r. do Unii Europejskiej było właśnie tym krokiem, który otworzył rynki państw europejskich na polskich obywateli. O tego momentu, a zwłaszcza po wygaśnięciu okresów przejściowych ograniczających dostęp do rynków pracy, obywatele polscy mogą podejmować zatrudnienia we wszystkich państwach UE bez konieczności posiadania specjalnego zezwolenia na pracę.
Swobodny przepływ pracowników w państwach członkowskich Unii Europejskiej
Przemieszczanie się pracowników na terenie krajów UE jest możliwie dzięki przepisom unijnym, które to w art. 21 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowią, że każdy obywatel UE ma prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich, z zastrzeżeniem warunków ustanowionych prawem UE. Jest to ponadto swoboda określana jako jedno z podstawowych praw należących do wszystkich obywateli UE.
W dalszym ciągu art. 45 TFUE zapewnia, że swobodny przepływ pracowników opiera się na równym traktowaniu obywateli państw UE w zakresie wynagrodzenia oraz innych warunków pracy i zatrudnienia. Oznacza to, że obywatele UE mogą co do zasady korzystać z takich samych przywilejów, które dane państwo członkowskie oferuje swoim obywatelom, jak i nie może tworzyć w stosunku do nich ograniczeń, jeżeli państwo nie obciąża nimi również własnych obywateli. Należy zaznaczyć, że swobodny przepływ pracowników obejmuje również członków rodzin osób migrujących.
Pozwolenie na pracę za granicą dla obywateli państw trzecich
Obywatele państw trzecich, czyli obywatele krajów nienależących do UE również podjąć pracę na terenie UE. W tym jednak przypadku dostępność i łatwość zatrudnienia takiej osoby uzależnione jest m.in. od jakiej tego jest ona narodowości, czy dane państwo trzecie posiada umowę z UE, czy też z państwem członkowskich UE i przeważnie jest ograniczone posiadaniem przez taką osobę dokumentu zezwalającego na pracę.
Wydawanie zezwoleń na pracę dla obywateli państw trzecich reguluje dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/98/UE w sprawie procedury jednego wniosku o jedno zezwolenie dla obywateli państw trzecich na pobyt i pracę na terytorium państwa członkowskiego. Głównym celem tej dyrektywy jest właśnie ułatwienie otrzymania takiego zezwolenia, które w zupełności zapewni dostęp do rynku pracy osobie z kraju poza UE, a jednocześnie nie narusza ona praw poszczególnych państw członkowskich do określania reguł dostępu do swego rynku pracy. Oznacza to, że każde państwo indywidualnie rozstrzyga o ilości osób, którym zostanie udzielone takie zezwolenie na pracę.
Magdalena Rutkowska Studentka EWSPA Bruksela