Jeśli jesteś świeżo po rozwodzie, przechodzisz przez trudną separację lub nawet rozstałeś się z partnerem jakiś czas temu i posiadacie wspólnie dzieci, możesz łatwo odczuć skutki alienacji rodzicielskiej. Jest to sytuacja, w której jeden z prawnych opiekunów stosuje strategie, aby zdystansować dziecko od drugiego opiekuna mającego na przykład w jakimś stopniu ograniczone prawa rodzicielskie.
Warto jednak podkreślić, iż alienatorem może być także osoba trzecia – babcia lub inni członkowie rodziny. Taka manipulacja powoduje odmowę utrzymywania relacji z docelowym rodzicem w wyniku przesadzonych lub fałszywych informacji, które odstraszają wrażliwe emocjonalnie dziecko. Jest to forma znęcania się nad dzieckiem w tak zwanych ,,białych rękawiczkach”, która może mieć negatywne konsekwencje dla jego rozwoju emocjonalnego i psychicznego, dlatego ważne jest, aby jak najszybciej zareagować.
Alienacja rodzicielska – jak to wygląda w praktyce, jakie przybiera formy oraz jakie są jej skutki ?
Obecnie statystyki pokazują, że w Polsce co trzecie małżeństwo kończy się rozwodem. Coraz więcej par decyduje się na opiekę naprzemienną. Jest to korzystne rozwiązanie dla obu stron, dopóki któreś z rodziców nie zaczyna świadomie lub nieświadomie utrudniać kontaktu z drugim rodzicem i przedstawiać go w najgorszym świetle. Rodzic, który próbuje w jakikolwiek kłamliwy sposób odseparować podopiecznego nazywany jest alientorem, a rodzic, który jest przedmiotem krytyki, jest alienowany.
Dyskredytowanie matki lub ojca wobec dziecka może zniekształcić postrzeganie wyobcowanego rodzica, niezależnie od tego jak dobre były ich wcześniejsze relacje. Zasadniczo cierpi na tym i rodzic i dziecko. Nie da się zaprzeczyć, że polskie sądy częściej przyznają prawo do opieki nad dzieckiem matce, poprzez fałszywą i krzywdzącą opinię, iż dzieci zawsze potrzebują kontaktu z matką , natomiast z ojcem już nie koniecznie. Jest to bardzo często postawa błędna. Do najczęstszych form alienacji należy wpływanie na zachowanie dziecka poprzez wzbudzanie u niego niechęci, ,,kreowanie” negatywnych wspomnień, obwinianie drugiego rodzica o rozpad małżeństwa, czy wzbudzanie w dziecku nieufności , złości lub strachu przed drugim rodzicem.
Często ani manipulant, ani jego ofiara nie zdają sobie tak na prawdę sprawy z konsekwencji jakie cała ta sytuacja może mieć na psychikę ich dziecka. Skutkiem alienacji rodzicielskiej mogą być poważne zaburzenia zdrowotne, rozwojowe, emocjonalne i behawioralne u dziecka. Do długotrwałych skutków zaburzeń w relacji z rodzicem należą m.in. : problemy psychosomatyczne, problemy z panowaniem nad gniewem i złością, niskie poczucie własnej wartości, problemy w budowaniu przyszłych relacji i związków oraz wiele innych. Nie pozostaje często obojętne dla funkcjonowania oraz psychiki alienowanego rodzica.
Alienacja w polskim systemie prawnym – co zrobić i gdzie się zgłosić aby rozwiązać problem?
W polskim systemie prawnym do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wprowadzono regulację w art.113 §1, zgodnie z którą ,, niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów”. Podobne artykuły możemy znaleźć w Kodeksie postępowania cywilnego. Art. 59815 uprawnia sąd do nałożenia sankcji pieniężnej za naruszenie obowiązków w przedmiocie kontaktów z dzieckiem. W gorszych przypadkach można również zastosować art. 207 Kodeksu karnego, zgodnie z którym za psychiczne znęcanie się nad osobą najbliższą grozi nawet do 5 lat więzienia.
Chociaż polskie prawo nie najlepiej zabezpiecza dobro dziecka i rodzica doświadczonego alienacją rodzicielską, to problem ten zaczyna z roku na rok być coraz lepiej rozpoznawalny. Jeśli jesteś rodzicem, który pragnie walczyć o swoje prawa, najlepszym rozwiązaniem będzie kontakt z prawnikiem, aby uzyskać poradę i wsparcie. Możesz również skorzystać z usług mediatora czy terapeuty.
Alienacja to dość trudne doświadczenie, ale istnieją sposoby, aby sobie z tym poradzić i zapewnić swojemu dziecku bezpieczne środowisko.
Jeśli odczuwasz alienację w belgijskim systemie prawnym i chciałbyś rozwiązać ten problem, istnieje kilka kroków, które możesz podjąć. Poniżej przedstawiam kilka sugestii, które mogą pomóc Ci w znalezieniu odpowiedniego wsparcia.
Najpierw warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem specjalizującym się w belgijskim systemie prawnym. Prawnicy z odpowiednią wiedzą i doświadczeniem mogą pomóc Ci zrozumieć swoje prawa i opcje oraz doradzić najlepsze kroki do podjęcia w Twojej konkretnej sytuacji.
Jeśli masz konkretny problem związany z działaniem belgijskiego systemu prawnego, możesz zgłosić go odpowiednim organom. Może to być lokalna komisja skarg lub organy nadzorcze, które mają jurysdykcję nad funkcjonowaniem systemu prawnego. Skontaktuj się z urzędem prawnym lub organem nadzorczym, aby uzyskać informacje na temat procedur składania skarg i wniosków.
W Belgii istnieje wiele organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną praw człowieka i sprawiedliwością społeczną. Możesz skontaktować się z taką organizacją, która działa w dziedzinie prawa i jest w stanie udzielić Ci wsparcia i porad prawnych. Mogą one pomóc Ci zidentyfikować, jakie działania podjąć w celu rozwiązania problemu i jakie są Twoje prawa.
Ważne jest, aby pamiętać, że powyższe sugestie są ogólnymi wskazówkami,
a ich skuteczność może zależeć od konkretnej sytuacji. Dlatego warto skonsultować się z prawnikiem, który będzie w stanie dostosować te rady do Twojej indywidualnej sytuacji prawnej.
Amelia Bujnarowska
Studentka EWSPA Belgia
Źródło: Alienacja rodzicielska – ebook (orzecznictwo sądowe)
