Prawo jazdy jest definiowane w dwojaki sposób. Z jednej strony oznacza uprawnienie do prowadzenia pojazdów o napędzie silnikowym określonego rodzaju, a z drugiej rozumiane jest jako dokument urzędowy potwierdzający uprawnienia jego posiadacza do prowadzenia pojazdów, wymienionych w nim kategorii. Każdy obywatel UE może posiadać tylko jeden dokument prawa jazdy, który wydawany jest przez władze tego kraju, w którym obywatel ma miejsce zwykłego pobytu.
W związku z wejściem nowych przepisów unijnych dotyczących prawa jazdy, od 2013 r. wszystkie prawa jazdy wydawane na terenie UE mają określony standardowy zwór. Nie oznacza to jednak, że te z nich wydane wcześniej tracą swoją ważność. Pozostają one nadal w użyciu do upływu okresu ich ważności i dopiero wtedy zostaną zastąpione nowym wzorem.
Uznawanie prawa jazdy UE
Prawa jazdy wydawane przez państwa członkowskie UE są wzajemnie uznawane. Oznacza to, że prawo jazdy wydane w jednym z państw UE w sposób zgodny z jego prawem musi być uznane w każdym z pozostałych państw UE.
Obywatel UE, przeprowadzając się do innego kraju UE, przeważnie nie jest zmuszony do wymiany już posiadanego prawa jazdy na nowe w kraju, w którym zamierza zamieszkać. Wobec tego dotychczasowy dokument prawa jazdy uprawnia członków UE do używania go w nowym miejscu tak długo, jak będzie on ważny i nie zajdą okoliczności skłaniające do jego wymiany.
Obowiązkowa wymiana posiadanego dokumentu prawa jazdy zachodzi w sytuacji zamieszkania za granicą:
- jeżeli dotychczasowe prawo jazdy zostanie skradzione bądź zgubione,
- po okresie dwóch lat zwykłego pobytu, pod warunkiem posiadania prawa jazdy ważnego bezterminowo i o ile jest to wymagane przez władze państwa w nowym miejscu zwykłego pobytu,
- w sytuacji dopuszczenia się wykroczenia drogowego w kraju pobytu.
Na terenie całej UE uznawane są takie kategorie prawa jazdy jak: AM, A1, A2, A, B, BE, B1, C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D i DE.
Tymczasowe prawo jazdy
Przepisy unijne odnoszące się do prawa jazdy nie regulują kwestii dotyczących tymczasowego prawa jazdy czy też żadnych innych zaświadczeń uprawniających do prowadzenia pojazdów, które mogą być wydawane w kraju pochodzenia. Wobec tego trzeba liczyć się z tym, że dokumenty te mogą nie być uznane na terenie innych państw UE.
Ważność prawa jazdy w różnych krajach UE
W przypadku gdy ważność prawa jazdy wygasa, należy je odnowić w kraju obecnego miejsca zwykłego pobytu. Odnosi się to zatem do sytuacji, gdy obywatel UE przebywa na terytorium danego kraju UE – ze względu na więzi osobiste lub zawodowe – przez okres co najmniej 185 dni przypadających na każdy rok kalendarzowy.
Odnowione prawo jazdy podlega wtedy prawu, jakie jest stosowane w miejscu wydawania, a zatem miejsca zwykłego pobytu obywatela UE. Oznacza to, że otrzymany nowy dokument przyznaje takie same ograniczenia, jak i warunki, które obowiązują wszystkich obywateli tego kraju. To może wiązać się przede wszystkim z przyznaniem innego okresu trwania ważności prawa jazdy.
Ważność prawa jazdy w poszczególnych państwach członkowskich UE dzielimy ze względu na długość okresu trwania tego prawa i wyróżniamy:
- okres 10 lat dla Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwy, Luksemburgu, Łotwy, Malty, Portugalii, Rumunii, Słowenii, Szwecji, Węgrów, Wielkiej Brytanii, Włoch
- okres 15 lat dla Austrii, Cypru, Danii, Finlandii, Francji, Grecji, Niemiec, Polski, Słowacji
Wszelkie niezbędne informacje odnoszące się do ważności i uznawania prawa jazdy w poszczególnych krajach UE można uzyskać od właściwych organów kraju, w którym obywatel UE planuje zamieszkać.
Magdalena Rutkowska
Studentka Prawa EWSPA w Brukseli
